Tưởng Niệm Bùi Giáng
Bùi Giáng viết về TTT & Huy Cận
Nhận xét của Borges, chỉ những nhà thơ hạng nhì thì mới làm toàn những câu thơ hay, áp dụng vào Bùi Giáng thật quá tuyệt.
Nhưng Giàng Búi làm phê bình gia, thì sao?
Cũng tuyệt cú mèo.
Sau đây, là khúc ông viết về Huy Cận, trong Đười Ươi Chân Kinh
Nhận xét của Borges, chỉ những nhà thơ hạng nhì thì mới làm toàn những câu thơ hay, áp dụng vào Bùi Giáng thật quá tuyệt.
Nhưng Giàng Búi làm phê bình gia, thì sao?
Cũng tuyệt cú mèo.
Sau đây, là khúc ông viết về Huy Cận, trong Đười Ươi Chân Kinh
Huy Cận
A thân thể! một cái bình tội lỗi
Đất sơ sinh đã hoá lại bùn lầy.
Một ý tưởng chẳng có chi mới lạ. Nhưng câu thơ của Huy Cận lại tươi mát như bầu trời.
Và cổ đứng như mình cây vững chãi
Và vai ngang như mặt nước xuôi dài
Viết câu thơ lai rai như thế mới đích thực là thiên tài. (Còn như bài “Tràng Giang” của ông chính ông cũng lấy làm ưng ý lắm, thật ra còn vướng vướng, không có chi huyền ảo cả.)
Và cái câu:
Tôi đội tang đen và mũ trắng
Ra đi không hẹn ở trên đường
Ông viết hai câu kỳ tuyệt như thế, thì thử hỏi: còn chi đáng kể nữa? Ông thừa sức xô ùa Đường Thi chạy mất hút. Toàn khối thi ca Trung Quốc, toàn khối thi ca Tây Phương, hầu như bị nổ bung long lốc, vì trái lựu đạn đó của ông tung ra.
Và đôi mắt ấy biết nhìn xa
Khi ngoảnh gần bên biết đậm đà
Nhưng cũng biết gieo buồn khía cạnh
Lạnh đồng tê giá nét thu ba
Tại hạ mấy năm nay đọc cũng nhiều thi ca ngoại quốc, mà tuyệt nhiên chẳng thấy vần nào dám ngang nhiên đứng vững trước mấy vần thất ngôn của Việt Nam nọ.
Ấy là bởi vì? Bởi vì thơ Huy Cận vốn là sầu, nhưng đó là sầu thượng đẳng Như Lai, nên chi trong cái nỗi sầu có pha chất gay cấn chịu chơi. Thơ Homer, Sophocles, Shakespeare Nietzsche cũng thường có chất đó. Trái lại, thơ hoằng viễn như không của Nerval, Holderlin, Eluard, lại dường như không có (Ấy là vì họ chịu chơi theo lối từ bi khác).
Dù sao ta cũng có thể nói rằng thơ Huy Cận quả có như là cõi miền huyền bí nhất của tinh thể Đông Phương.
Note: Nhận xét, về chỉ hai câu thơ của Huy Cận, cái gì gì tang đen, mũ trắng quá tuyệt.
Làm Gấu nhớ đến 1 câu mà 1 vị bằng hữu nhận xét, về cái chuyện 'về nhà" (người xa vắng biết đâu nấm nhà buồn), khi nhắc tới giai thoại, có người hỏi Hemingway về nhà để làm gì, ông trả lời, để treo cái mũ.
Về nỗi sầu của thơ Huy Cận cũng quá thần sầu. Làm nhớ hai câu:
Đồn xa quằn quại bóng cờ
Phất phơ buồn tựa ngàn xưa thổi về
Câu phán của Borges, chỉ những nhà thơ hạng nhì thì mới làm toàn thơ hay, quá thần sầu, và áp dụng vào trường hợp Bùi Giáng, thì lại càng quá thần sầu, bởi là vì như thể, ông biết trước là lũ phê bình gia ngu ngốc của xứ Mít, sẽ nhận xét về thơ BG, đúng như thế.
Tuy nhiên, theo GCC, Borges tự khen ông qua câu đó. Ông cũng bị thiên hạ chê, làm thơ dở, và chính ông cũng nhận xét về ông như thế.
I do not set up to be a poet. Only an all-round literary man: a man who talks, not one who sings. . . . Excuse this little apology for my muse; but I don't like to come before people who have a note of song, and let it be supposed I do not know the difference.
The Works of Robert Louis Stevenson
Vailima Edition, XXII, 42 (London, 1923)
A thân thể! một cái bình tội lỗi
Đất sơ sinh đã hoá lại bùn lầy.
Một ý tưởng chẳng có chi mới lạ. Nhưng câu thơ của Huy Cận lại tươi mát như bầu trời.
Và cổ đứng như mình cây vững chãi
Và vai ngang như mặt nước xuôi dài
Viết câu thơ lai rai như thế mới đích thực là thiên tài. (Còn như bài “Tràng Giang” của ông chính ông cũng lấy làm ưng ý lắm, thật ra còn vướng vướng, không có chi huyền ảo cả.)
Và cái câu:
Tôi đội tang đen và mũ trắng
Ra đi không hẹn ở trên đường
Ông viết hai câu kỳ tuyệt như thế, thì thử hỏi: còn chi đáng kể nữa? Ông thừa sức xô ùa Đường Thi chạy mất hút. Toàn khối thi ca Trung Quốc, toàn khối thi ca Tây Phương, hầu như bị nổ bung long lốc, vì trái lựu đạn đó của ông tung ra.
Và đôi mắt ấy biết nhìn xa
Khi ngoảnh gần bên biết đậm đà
Nhưng cũng biết gieo buồn khía cạnh
Lạnh đồng tê giá nét thu ba
Tại hạ mấy năm nay đọc cũng nhiều thi ca ngoại quốc, mà tuyệt nhiên chẳng thấy vần nào dám ngang nhiên đứng vững trước mấy vần thất ngôn của Việt Nam nọ.
Ấy là bởi vì? Bởi vì thơ Huy Cận vốn là sầu, nhưng đó là sầu thượng đẳng Như Lai, nên chi trong cái nỗi sầu có pha chất gay cấn chịu chơi. Thơ Homer, Sophocles, Shakespeare Nietzsche cũng thường có chất đó. Trái lại, thơ hoằng viễn như không của Nerval, Holderlin, Eluard, lại dường như không có (Ấy là vì họ chịu chơi theo lối từ bi khác).
Dù sao ta cũng có thể nói rằng thơ Huy Cận quả có như là cõi miền huyền bí nhất của tinh thể Đông Phương.
Note: Nhận xét, về chỉ hai câu thơ của Huy Cận, cái gì gì tang đen, mũ trắng quá tuyệt.
Làm Gấu nhớ đến 1 câu mà 1 vị bằng hữu nhận xét, về cái chuyện 'về nhà" (người xa vắng biết đâu nấm nhà buồn), khi nhắc tới giai thoại, có người hỏi Hemingway về nhà để làm gì, ông trả lời, để treo cái mũ.
Về nỗi sầu của thơ Huy Cận cũng quá thần sầu. Làm nhớ hai câu:
Đồn xa quằn quại bóng cờ
Phất phơ buồn tựa ngàn xưa thổi về
Câu phán của Borges, chỉ những nhà thơ hạng nhì thì mới làm toàn thơ hay, quá thần sầu, và áp dụng vào trường hợp Bùi Giáng, thì lại càng quá thần sầu, bởi là vì như thể, ông biết trước là lũ phê bình gia ngu ngốc của xứ Mít, sẽ nhận xét về thơ BG, đúng như thế.
Tuy nhiên, theo GCC, Borges tự khen ông qua câu đó. Ông cũng bị thiên hạ chê, làm thơ dở, và chính ông cũng nhận xét về ông như thế.
I do not set up to be a poet. Only an all-round literary man: a man who talks, not one who sings. . . . Excuse this little apology for my muse; but I don't like to come before people who have a note of song, and let it be supposed I do not know the difference.
The Works of Robert Louis Stevenson
Vailima Edition, XXII, 42 (London, 1923)
Comments
Post a Comment