Vera Nabokov: Gấu Cái Nga
Note: Một
trong hai lá thư, [chưa từng in ấn, bản tiếng Tây], Nabokov gửi cho
Véra, là từ SAINT PAUL, MINNESOTA.
Ðây là thành phố TTT tới ở, và mất ở đây. Nabokov chê thành phố quá cỡ thợ mộc. Chính vì quá chán nó, mà ông thèm viết bằng tiếng Nga, 1 cuốn tiểu thuyết!
10 NOVEMBRE
1942, SAINT PAUL, MINNESOTA
Thành phố SP
thì lớn, lạnh, với 1 cái nhà thờ kiểu Saint-Pierre-de-Rome ở trên một
ngọn đồi,
và một cái nhìn khá rầu rĩ con sông Mississipi…
Thử gửi bạn
ta, The Nabokov-Wilson Letters
1940-1971.
Lại nhớ đến
1 đấng ghé nhà Gấu [trang TV] tự xưng là bạn già, chửi chủ nhà đã đời
vì cái vụ
dám đụng đến Thầy Cuốc.
GCC chỉ biết vâng dạ, ghi nhận lời vàng ngọc của...
bạn già.
Sau, đọc 1 bài
viết của 1 đấng đệ tử của Thầy Cuốc, thì mới hay, đếch phải bạn Gấu,
bạn quí tất
không, mà bạn già thì lại càng không!
Bợm già!
Một vị độc giả rất thân quí của TV, rất bực vì cái vụ "dơ dáy" [bây giờ đọc TV chán rồi!], này, phán, cho dù GCC đúng, thì cũng vẫn dơ dáy!
Ui chao, sao
không hiểu cho Gấu. Vụ Thầy Cuốc làm cớm truy lùng có mấy tên NQT, xẩy
ra khi
Chợ Cá vừa xuất hiện ít lâu, Gấu đâu có trả lời trả miếng, mà còn viết
mail xin
lỗi, vì đã không nhớ đã từng viết về VP, trước 1975.
Chỉ mãi đến khi Gấu sống
quá thời hạn mà Gấu nghĩ Ông Giời cho mình, tức là quá cái
tuổi
70, "đại sự" cũng đã làm được tí ti, nào tố cáo trước nhân loại Cái Ðại
Ác
Bắc Kít còn
khốn nạn hơn Cái Ðại Ác Nazi, nào xây dựng cái trang TV, dù bề bộn, dù
như rừng,
nhưng nếu một độc giả thực tình mê mẩn văn chương, thì cũng có tí hạnh
phúc,
khi lạc trong khu rừng đó!
Lúc đó, Gấu mới trở lại
câu chuyện Thầy Cuốc.
Khi viết về Thấy Cuốc, Gấu cũng đâu có đao to búa lớn, thù hận đằng đằng, mà viết bằng cái giọng vui đùa, đến nỗi một độc giả còn bật cười khi đọc, dù không đồng ý với lập luận của Gấu!
Chỉ đến khi hacker xâm nhập mail của Thầy Cuốc, thì 1 vị độc giả rất thân quí của TV ra lệnh, cấm không được đụng tới Thầy Cuốc: vị này sợ Gấu cũng lâm tình trạng khốn khổ khốn nạn như Thầy Cuốc!
Hà, hà!
Sở
dĩ hai ông bạn vàng Edmund Wilson và Nabokov cắt bào đoạn nghĩa, là do
Lenin
gây nên.
Để đáp lễ Wilson phạng mình, Nabokov đã lịch sự nghĩ rằng, bạn hiền của
ta, do không hiểu thực tại Bolshevik, nên cũng không thể nào hiểu được
lời sỉ
nhục.
[Nabokov is bearing in mind that Wilson, not understanding the
Bolshevik
reality, does not understand the insult].
Thật đúng là
hòn đất ném đi, cục vàng ném lại!
[Gấu nhớ nằm lòng câu trên, mỗi khi mài dao kéo, sửa soạn đưa lên bàn
mổ, những
bạn hiền văn chương của mình!]
Gorky đi thăm tù Gulag
Maxim
Gorky - bậc thày của
nền văn học Nga Xô viết
Nếu bạn
tò mò một chút, chắc
là nhận ra, trong hầu hết những hồi ký của đám biệt động thành sống sót
trong
vụ Tết Mậu Thân, đều có chi tiết này: họ đều được dặn dò, hãy quyết tử,
hãy bám
trụ, đừng rút lui, đừng đầu hàng, sẽ có đại quân tiếp viện.
Nhưng, như "lịch
sử" cho thấy, làm gì có đại quân tiếp viện.
Hai Lúa có đọc đâu đó, rằng
thì là, vụ Tết Mậu Thân là một cú nướng người anh em giải phóng, của VC
miền
bắc. Có thể như vậy.
Nhưng, những nông dân miền
bắc, những trai làng, liệu chính họ, cũng bị nướng? Và đó là lý do thực
sự của
cuộc chiến: Huỷ sạch, tẩy sạch đám nông dân ngu đần, để có giai cấp
mới, con
người mới?
Chuyện đã từng xẩy ra, tại
Liên Xô, cái nôi của Cách Mạng Vô Sản.
"Bởi vì đối với Stalin,
như Khrushchev cho chúng ta biết, nông dân chỉ là cặn bã, và đám cặn bã
này, là
90% dân chúng Nga."
"Nhà nhân bản [The
humane] Maxime Gorky, vào năm 1922, đã diễn tả niềm ao ước của ông,
'đám dân
chúng không văn hoá, ngu đần, huênh hoang, bốc phét, ở trong những làng
mạc
Nga, sẽ chết sạch, tất cả cái đám dân ngu cu đen đáng khiếp, đáng sợ
này.... và
một giống mới, có học, biết đường hơn thiệt, có nghị lực, sẽ thế chỗ.'"
"Ao ước của ông đã được
Stalin ngó xuống, chấp thuận, và biến thành hiện thực."
D.M. Thomas: Solzhenitsyn,
thế kỷ trong ta. Chương 9: Một
Con Sói đối với Con Người. Sự ngu xuẩn
của cuộc
sống làng xã [The idiocy of village life... Karl Marx]
D.M. Thomas cho rằng sự chuyển hoá từ Christ qua Demon, [ông viết, Christ và Devil đổi chỗ cho nhau], Kẻ Cứu Rỗi thành Quỉ Sứ, đã xẩy ra vào thời kỳ đầu Cách Mạng Vô Sản ở Nga, và được khắc họa, bằng những tác phẩm văn học, như "Demons" của Pushkin, "Twelve" của Blok (1), và Bài Thơ Không Có Anh Hùng, "Poem Without a Hero", của Akhmatova. Trong khi tại Việt Nam, vào lúc kết thúc cuộc chiến. Sau một đêm 30 Tháng Tư, ngủ dậy, thay vì thấy một cái nhà Việt Nam to đẹp hơn, một con người Việt Nam hạnh phúc hơn, thanh thản hơn, thì chỉ có một con bọ. Nguyễn Huy Thiệp đã nhìn thấy sự chuyển hóa này qua con quỉ chuồng heo [cũng một hình tượng văn học khác, từ Kafka, trong Y Sĩ Đồng Quê], biến thành con bọ phố phường.
(1) Năm 1918, Blok xuất bản trường thi 12 Vệ
Binh Đỏ, thô bạo và hung dữ, chỉ với một ước muốn trả thù tụi trưởng
giả, đi
giữa cơn bão tuyết trên đường phố Petrograd,
cướp và giết, được dẫn dắt bởi một sức mạnh vô hình. Ở đoạn thơ cuối,
bóng dáng
Jesus Christ xuất hiện trong bộ đồ trắng dẫn đầu đám người hung bạo.
Blok coi việc
Bôn-sê-vích nắm quyền, được "chúc phúc" bởi Chúa.
Nơi Người Chết Mỉm Cười.
D.M.
Thomas
viết,
... đằng sau 12 Vệ Binh Đỏ là một con chó đói - hình ảnh cựu thế giới,
trước
khi có Cách Mạng Vô Sản. Đám vệ binh đỏ tính thọc cho con chó một mũi
lê, nhưng
quay qua chú ý tới lá cờ đỏ mờ mờ hiện ra trong màn tuyết dầy đặc.
Người cầm lá
cờ, dẫn đầu đám giết người, bước như bay trên mặt tuyết đó, là...
Chúa
Giê Su.
Gorky và Trùm Mật Vụ Nga
Con số
người chết do trận đói năm Ất Dậu, do Nhật gây nên, và do nhử Mẽo vô Việt Nam,
cũng đâu có nhằm nhò gì, theo cái kiểu tính toán của Stalin:
Cái chết của một người thì bi thương, cái chết của một triệu người chỉ
là thống kê.
[The death of one person is tragic, the death of a million is a mere
'statistic']
*
Sở dĩ hai ông bạn vàng Edmund Wilson và Nabokov cắt bào đoạn nghĩa, là
do Lenin gây nên. Để đáp lễ Wilson phạng mình, Nabokov đã lịch sự nghĩ
rằng, bạn hiền của ta, do không hiểu thực tại Bolshevik, nên cũng không
thể nào hiểu được lời sỉ nhục.
[Nabokov is bearing in mind that Wilson, not understanding the
Bolshevik reality, does not understand the insult].
Thật
đúng là hòn đất ném đi, cục vàng ném lại!
[Gấu nhớ nằm lòng câu trên, mỗi khi mài dao kéo, sửa soạn đưa lên bàn
mổ, những bạn hiền văn chương của mình!]
*
Thê thảm nhất, là, cuộc chiến Việt Nam không thể nào tránh
được. Như Cách Mạng Nga, cũng không thể nào tránh được!
Pushkin chẳng đã từng van vái, Lạy Trời đừng bao giờ bắt con phải chứng
kiến một cuộc cách mạng Nga!
Dọn
Bức hình trên, từ cuốn Koba
The Dread, của Martin Amis, nhà văn Tây phương đầu tiên viết về
Gulag,
theo
Anne Applebaum. Đọc Solz, thì cũng nên đọc thêm Amis, nhất là cuốn Nhà
Hội.
Một tuyệt tác viết về
Gulag. Tay điểm sách trên tờ TLS, đọc Nhà
Hội, mà ngửi ra được cái mùi
của
Gulag, thế mới thần sầu.
Amis
nhận xét về sự khác biệt
giữa Cái Ác Nazi với Cái Ác Đỏ:
Chủ nghĩa Nazi không huỷ diệt
xã hội dân sự. Chủ nghĩa Bolshevism hủy diệt xã hội dân sự. Đó là một
trong
những lý do cho thấy "phép lạ" của sự hồi phục của nước Đức. Stalin
không huỷ diệt xã hội dân sự. Lenin huỷ diệt xã hội dân sự.
*
Đọc, Gấu nhận ra, điều này
quá đúng với Việt Nam
sau 1975. Sự huỷ diệt xã hội
dân sự bắt đầu cùng với chiến thắng của VC.
Chính vì lý do này, sẽ chẳng
thể nào có sự hồi phục.
*
Chủ nghĩa Bolshevism có thể
xuất cảng được, và sản xuất ra những hiệu quả gần như là đồng nhất với
nguyên
bản, ở khắp nơi. Chủ nghĩa Nazi không thể sao chép. So sánh với nó,
những nhà
nước phát xít khác chỉ là trò tài tử.
Amis: Koba The Dread
Mlle [Cô] Nabokov
Select four answers to the question what should a reader be to be a good reader:
1. The
reader should belong to a book club.
2. The
reader should identify himself or herself with the hero or heroine.
3. The
reader should concentrate on the social-economic angle.
4. The
reader should prefer a story with action and dialogue to one with none.
5. The
reader should have seen the book in a movie.
6. The
reader should be a budding author.
7. The
reader should have imagination.
8. The
reader should have memory.
9. The
reader should have a dictionary.
10. The
reader should have some artistic sense.
Quả có câu
“Hãy chọn 4 câu trả lời”
Sorry bạn GM.
Nhưng bài viết không phải là 1 bài trắc nghiệm.
Gấu đã từng bị độc giả VHNT xài xể vì bài viết này 1 lần rồi. Bây giờ
mới nhớ
ra..
GM dịch câu số 6 "Người
đọc là một tác giả mới vào nghề", sai. Bản
tiếng
Tây dùng un auteur en puissance mạnh hơn nguyên tác tiếng Anh, có nghĩa
1 tác
giả đang nẩy nở thành 1 tác giả. Thì cũng mắm sốt, nhưng “en puissance”
nghe sung
mãn hơn nhiều!
To GM: Tks.
NQT
… Như trong bài trích dẫn, "Người đọc tốt và người viết tốt" (trong Văn Chương tập I, bản tiếng Pháp, nhà xb Fayard, loại sách bỏ túi), Nabokov phân biệt giữa văn chương (giả tưởng, bịa đặt), và sự thực. Ông đã viết một cách thật là "nặng nề": Văn chương là bịa đặt. Giả tưởng là giả tưởng. Gọi câu chuyện là "chuyện thực", là làm nhục cả nghệ thuật lẫn sự thực. (La littérature est invention. La fiction est fiction. Appeler une histoire "histoire vraie", c'est faire injure à la fois à l'art et à la vérité.) Vì sự thực liên quan tới hiện thực cho nên ông giải thích thêm: Thiên Nhiên không ngừng đánh lừa. (La Nature trompe sans cesse). Ông viết: "Mọi nghệ sĩ lớn đều là ảo thuật gia lớn, và cũng thế, Thiên Nhiên là tổ sư đại bịp.... Nhà văn của giả tưởng chỉ việc đi theo con đường Thiên Nhiên đã vạch ra" (Tout grand écrivain est un grand illusionniste, mais telle également est l'architrompeuse Nature.... L'écrivain de fiction ne fait que suivre la voie tracée par la Nature.)
Cả
một cõi văn chương, giả tưởng, như thế, là 1 trò bịp bợm. Những lời dối
trá thực,
the true lies, tôi là lời dối trá nói lên sự thực. Tao là 1 tổ sư đại
bịp.
Làm gì
có thứ “tâm”, “thành thực và khiêm tốn”, ở đây”?
Viết
nhảm như thế mà lại cứ muốn làm Thầy, Thầy Cuốc, khó [khó, không phải
khổ] thật!
Cả
đời GCC, chỉ có mỗi 1 giai đoạn thực sự muốn “thành thực và khiêm tốn”,
là khi
talawas ra đời, với bà chúa Sến, vị nữ thủ lĩnh trên không gian ảo. GCC
mừng
quá, nghĩ lúc này cố làm sao mà có được 1 nền văn học thực sự giao lưu
hòa giải,
gồm đủ thứ… Kít, nào Bắc Kít, Nam Kít, Bắc Kí di cư… nó sẽ thành
1 sức ép
lên VC trong nước, đòi hỏi đổi mới, thay đổi chế độ…
Thế là lơn tơn xung phong làm 1 tên cắp rổ đi chợ cho Sến!
Và, bị cả 1 lũ xúm lại đấm đá, đành ôm đầu máu chạy về núi Tản Viên!
Nabokov có mấy bài viết "tốt", kèm với hai cuốn Văn Học trên, Nghệ thuật dịch, Nghệ thuật văn và thiên lương, L’art de la literature et le bon sens, Ðộc giả tốt, nhà văn tốt. Ðộc giả tốt còn có cái tít khác, Nghệ thuật là độc giả.
Nếu là bài
trắc nghiệm, thì GCC chọn hai câu, độc
giả tốt phải nhập vào nữ nhân vật hoặc nam
nhân vật, và câu, độc giả tốt
là 1 tác giả đang trong thế hàm mô công, chỉ chờ
dịp giút súng bắn pằng pằng! [mượn chữ của GM]
Vì đúng là như thế. Một
độc giả luôn là 1 tác giả đang
hung hãn trở thành tác giả, khác hẳn 1 anh phê bình gia, một hoạn quan
mất mẹ súng,
và trong khi xoa đầu hay nâng bi tác phẩm của 1 người khác, là, đi tìm
một khẩu
súng đã mất!
Giá có gặp một em còn trinh thì cũng thua thôi!
Không phải
GCC, mà là Steiner phán nhe:
Khi ngoái lại, nhà phê bình thấy cái bóng của 1 viên hoạn quan!
Comments
Post a Comment