BÀI NHỚ THI SĨ
Nguyễn Quốc Trụ
BÀI NHỚ THI SĨ
The poet in a trench, on the Italian-Austro-Ungarian war front, ca.
1916, source
http://www.lagrandeguerra.info http://www.lagrandeguerra.info/links.php
~~oOo~~
GIUSEPPE UNGARETTI
Tớ chẳng hề kìm chặt cuộc đời
Trong nhiều năm tôi bị ám ảnh bởi một bài thơ tưởng niệm của nhà thơ
Ý Đại Lợi, Già Ung, dành cho bạn của ông, là Mohammed Sceab.
Hai đấng ngoại quốc, trẻ măng, đứa nào đứa nấy cố khám phá ra, chính
mình, và đóng dấu ấn lên cái gọi là thiên hướng của mình, đứa nào
cũng phấn kích, và, bực mình đến trở thành hoang dại, bởi cái gọi là
sự phiêu lưu của chủ nghĩa hiện đại. Cả hai cùng sống ở 1 cái khách
sạn u tối ở kinh đô ánh sáng là Paris, vào năm 1912 và 1913.
Tôi nghĩ về họ, cùng lang thang trong Kinh Đô Ánh Sáng, cùng tuổi
đôi mươi, đều là hai kẻ bán xới –displaced - theo nghĩa bị đánh bật
ra khỏi quê hương - một gã Ý Đại Lợi, từ thành phố Alexandria, và gã
kia, dòng dõi 1 giống dân du mục Ả Rập. Họ tuyên bố những nguyên lý
của họ, cho nhau nghe, và nói hoài hoài không dứt, về Baudelaire và
Nietzsche, người mà Sceab đặc biệt yêu, và Leopardi và Mallarmé,
người mà Già Ung cảm thấy tới đỉnh, tuyệt cú mèo. Họ là hai đứa con
nít từ tỉnh lỵ, mơ sự lớn lao trong thủ đô hiện đại.
Sceab là 1 “đứa bé với những ý nghĩ trong sáng”, Già Ung sau đó nói,
nhưng anh còn là 1 đứa bé bị thất lạc và bị dằn vặt, bởi lòng thù
hận chính mình, và tự tử vào năm 1923, bởi là vì “anh không làm sao
cảm thấy nhà của mình, ở bất cứ một xứ sở.” Chúng ta, bây giờ, ngày
nào mà không nhận ra, những hậu quả khốc liệt của thứ văn hóa bị bật
gốc, bán xới, không trụ vào được bất cứ một nơi chốn, và chúng ta
nhận ra rằng, chuyện gì có thể xẩy ra, khi con người không thể giải
phóng bài ca của nỗi tan hoang vô gia cư, bị tróc gốc, của riêng họ.
Và đây là bài thơ Tưởng niệm, “In memoria ”, Già Ung
viết năm 1916, từ 1 giao thông hào trong Cuộc Đệ Nhất Thế Chiến. Kể
từ đó, Già Ung sợ rằng, chẳng còn ai nhớ đến bạn của mình, chẳng ai
biết bạn mình là ai, và số phận của anh ra sao, anh đã trở thành cái
chi chi. Và đúng như thế, Sceab đã trở thành bất tử nhờ bi khúc dịu
dàng, tha thiết, mở ra tập thơ đầu tiên của Già Ung.
IN MEMORY OF Locvizza, September 30, 1916 His name was Mohammed Sceab. Descendent of emirs of nomads a suicide because he had no homeland left He loved France and changed his name He was Marcel but wasn't French and no longer knew how to live in his people's tent where you hear the Koran being chanted while you savor your coffee And he didn't know how to set free the song of his desolation I went with him. and the proprietess of the hotel where we lived in Paris from number 5 Rue des Carmes an old faded alley sloping downhill He rests in the graveyard at Ivry a suburb that always seems like the day a fair breaks down And perhaps only I still know he lived Hirsch: Poet's Choice (1) Già Ung
~~oOo~~
GIUSEPPE UNGARETTI (1)
I have never held so hard to life
I'VE BEEN HAUNTED for years by the Italian poet Giuseppe memorial
poem to his friend Mohammed Sceab. The two young foreigners, each
trying to discover himself and seal his vocation, wildly excited and
disturbed by the adventure of modernism, lived the same obscure
Parisian hotel in 1912 and 1913.
I think of them roaming around the City of Light together, both in
their early twenties, both displaced-one an Italian from Alexandria,
the other a descendent of Arab nomads. They declared their
principles to each other, like young poets everywhere, and talked
endlessly about Baudelaire and Nietzsche, whom Sceab especially
loved, and Leopardi and Mallarmé, whom Ungaretti felt were sublime.
They were two literary kids from the provinces dreaming of greatness
in the modern capital.
Sceab was "a boy with clear ideas," as Ungaretti later said, but he
was also lost and tormented, filled with self-hatred, and he
committed suicide in 1913 "because he had been unable to feel at
home in any country." We see every day now the dire consequences of
absolute cultural dislocation, and we recognize what can happen when
people feel unable to liberate the song of their own homeless
desolation.
Here is the poem "In memoria" that Ungaretti wrote in 1916
from a trench in the midst of World War I. By then, Ungaretti
feared, no one remembered his friend anymore, no one knew who he was
or what he might have become. And it's true that Sceab's name is
known to posterity only because of the tender, dedicatory elegy that
opened Ungaretti's first volume of poetry. The poem appears in
Andrew Frisardi’s splendidly fresh and definitive translation of
Ungaretti's Selectes Poems which I am eager to recommend.
.....
Hirsch: Poet's
Choice
______________________
Note: Bài thơ tuyệt vời nhất của Thơ Ở Đâu Xa, TTT đề tặng 1 thi sĩ, bạn quí của ông, Ông Trùm Sáng Tạo, "cũng" thi sĩ, để nhớ 1 thi sĩ khác, là Già Ung.
Vậy mà nỡ lòng nào lầm bạn mình với 1 tên thợ sắp chữ, và thằng khốn
lại còn hỗn đến mức hỏi xin ông Trùm 1 điếu thuốc lá! NQT
BÀI NHỚ THI SĨ
Nhớ Già Ung *
Gửi MT Sáng nay thức giấc trong nhà giam Anh nhớ những câu thơ viết thời trẻ Bừng cháy trong lòng anh bấy lâu u ám quạnh quẽ Ánh lửa mênh mang buổi tình đầu Mưa bụi rì rào Gió náo nức mù tối Trễ muộn mùa xuân trên miền cao Đang lay thức rừng núi biên giới Đã qua đã qua chuỗi ngày lạnh lẽo anh tự nhủ Cũng qua cơn khô hạn khác thường Tắt theo ngọn nắng chon von mê hoặc đầu óc quái gở Từng thiêu đốt anh trên đồi theo vào đêm hành hạ anh đớn đau Từ bao giờ anh đứng trân trối cô đơn Hôn ám trời sơ khai nhìn qua song tù ngục Hoang vu lời thơ ai reo hát cùng cỏ lá heo hút Dẫn đưa anh về tận nẻo nguồn chốn bình minh lẩn lút (Bình minh bình minh anh kêu khẽ cảm động muốn khóc Mai Mai xa Mai như hoa Mai về tình thơ hôm nay) Em, em có hay kẻ tội đồ biệt xứ sớm nay về ngang cố quận Xao xuyến ngây ngô hắn dọ hỏi bóng tối sâu thẳm Đêm vây hãm lụn dần Thủ thỉ mưa ru ngày khốn đốn Em, soi bóng em hồn nhiên trên lối thời gian Lặng lẽ anh gầy nhóm lửa tinh mơ đầm ấm. Lào Kay 4/78 Vĩnh Phú 1/79 Thanh Tâm Tuyền Thơ Ở Đâu Xa
Ghi chú của tác giả:
* Già Ung: Giuseppe Ungaretti (1898-1970). Thi sĩ Ý.
(Nguồn : Tin Văn
|
Comments
Post a Comment