Thanh Ca NTN

NGUYỄN TÔN NHAN
 

Một chiều năm xưa bát phố Sài Gòn tôi ghé vào nhà sách Khai Trí trước khi tiệm đóng cửa và ngạc nhiên phát hiện một cuốn thơ mỏng với nhan đề Thánh ca, thi tập đầu tay của Nguyễn Tôn Nhan. Đọc thử vài câu tôi thấy chúng khá táo bạo, thậm chí có tí hương vị Rimbaud, một Rimbaud không vô thần, nên tôi vội vã mua ngay. Đây là một trong hai thi tập mỏng dính tôi đã mang theo mình khi... bước chân ra đi. Tập kia là Ngày sanh của Rắn của Phạm Công Thiện.

Cái ngạc nhiên thích thú lúc ấy tất nhiên đến từ ngôn ngữ, vần điệu, hình ảnh, vừa giản dị, tươi mát, hồn nhiên — như thể tác giả đã ứng khẩu thành thi — vừa tân kỳ, siêu thực. Nhiều câu thơ được lặp đi lặp lại nhưng không gây nhàm chán. Thiên nhiên vẫn được nhân cách hoá nhưng không để phụ hoạ cho tình cảm con người, mà gần như ngược lại. Trời, sao, mây, nắng, mưa, chim... đều có cá tính và hầu như chống chọi thi nhân: trời ngập đầu trong nước xanh — sao đi lang thang — mây cắn nát cả hồn — nắng nằm trên nóc nhà ga — mưa dửng dưng — chim có kinh... Thi nhân chỉ "nhận định tình thế", không than van kể lể về số phận hay tình yêu, chàng (thi nhân) và nàng như những kẻ hoàn toàn xa lạ nhau.

Xin kể thử thí dụ về cách gieo vần cuối câu tôi cho là "khá xinh":

Tôi về nghĩa địa một mình

Tôi rớt mất tim rồi tôi lặng thinh...

 

Nhổ lông ra xỉa răng

Vũ trụ không hình thù

Nọc ai phun chiều thu...

 

Chiều hôm nay mưa đầu đông

Tôi khóc bên ngoài tôi khóc bên trong

Chẳng còn ai ngồi ở công viên

Chỉ còn tôi ngủ dưới cỏ biền...

Nhà thơ Nguyễn Tôn Nhan đã có thêm những đóng góp giá trị về triết và Hán học. Ông cũng là người đã sáng chế thể lục bát ba câu, một loại hài cú Việt, phong phú hoá thơ ta. Mong độc giả sẽ có những ngạc nhiên thích thú khi đọc Thánh ca như tôi ngày nào...

Nguyễn Đăng Thường

_____________

THÁNH CA

HƯ VÔ

Tôi có trái tim khô

Treo ngoài vườn đẫm nước mưa

Chiều hôm nay mưa đầu đông

Tôi khóc bên ngoài tôi khóc bên trong

Chẳng còn ai ngồi ở công viên

Chỉ còn tôi ngủ dưới cỏ biền

Tôi mất máu em như nhựa cây

Tôi ăn mặt trăng uống mặt trời

Chẳng còn ai

Để bố thí cho em một chiếc gậy ăn mày

Tôi xuống tôi lên

Máu độc người da đen

Tôi khạc ra biển những đờm xanh

MƯA DỬNG DƯNG

Mưa mưa mưa

Mây bơ phờ tôi bơ thờ

Thở ra máu

Trời ngập đầu trong nước xanh

Dao găm của tôi hay tôi của dao găm

Hãy hát đi trong mộ phần

Bông nắng dửng dưng

Thở ra máu

Tôi đau gan

Chiều đấm vỡ mặt trăng

Sao đi lang thang

Vỡ mặt trời vỡ mặt trăng

Mưa mưa dửng dưng

Tôi về nghĩa địa một mình

Tôi rớt mất tim rồi tôi lặng thinh

Mẹ tôi đi chợ với chiếc giỏ xanh

Mua cho tôi những con búp bê kim khí

Những con búp bê hiếp dâm nhau

Ngay trong chiếc giỏ xanh

Ngay trong chiếc giỏ xanh dửng dưng

ĐÀ LẠT

Nhét mặt trời vào nồi

Sáng mai đem ra luộc

Râu xanh

Tôi vừa trở về nơi tôi chết

Tháng bảy trời mưa trên những đồi thông vàng

Người đàn ông mang thai

Cho tôi một đồng mua thuốc hút

Mưa trên những đồi thông vàng

Người đàn ông mang thai

Tôi thổi sáo

Mưa thều thào trong tim

MƯỜI BA

Nhét nỗi buồn vào mồm nhai

Không nuốt xuống không nhả ra

Nhét vào nhai nhai vào mồm

Tôi oẹ ra chiến tranh

Bông tuyết khô sáng chiều mưa tối nhà mồ

Tôi oẹ ra hòa bình

Bã mật xanh

Người động kinh trên nóc nhà thờ

Tôi trở thành Đức Chúa Trời hát nghêu ngao

                                                              một bản

Suốt buổi chiều ngang

Suốt buổi chiều dọc

Tôi không sao không khóc

Hu   hu

Nhét vào nhai nhai vào mồm

Em không là nữ tu

Có vú bó

Em không là đàn bà

Chết trong nhà bảo sanh

Nhà bảo sanh nhà thương nhà thờ nhà mồ

Nhà thơ

Tôi mọc trên núi cao

Trổ trái buồn bốn mùa

Mây rơi xuống vực sâu

Lệ đỏ

Nhân loại mù

Hu   hu

CHIỀU CHIỀU

Sáng hôm nay mặt trời xanh

Nàng giữ trên môi bông tuyết nhỏ

Lá trong vườn từng lưỡi dao găm

Nàng giữ trên tay bông tuyết đỏ

Chim không bay đến mái hồn tôi

Nơi cô đơn rêu ngàn năm đã phủ

Nơi vinh diệu của nhửng kẻ u buồn

Nơi sáng hôm nay của tôi của nàng

Của hai kẻ đem phơi hồn ủ rủ

Chiều tôi trở về trên đồi cây

Dưới cành khô có bóng nàng treo cổ

NHÁNH ĐỘC

Ở nóc mộ kia người ra đời

Tôi mặc quần jean xanh

Đi giày bố

Mây cắn nát cả hồn

Buổi chiều chưa kịp vỡ

Trên những nhánh cây điên

Tôi thắt cổ

Thắt cổ

Hạnh-Mai vừa chào đời ở nóc mộ kia

Rên như con chó nhỏ

Mỗi ngày tôi đến ngủ ở ngã tư

Tôi mơ thấy Đỗ-Hạnh-Mai đẻ ra tôi

Rên rất nhỏ

Tôi khóc suốt buổi chiều Hạnh-Mai cho tôi bú

Hạnh-Mai phơi tã xanh

Tóc tơi tả

Mưa chập chờn ướt sũng cơn điên

Tôi suốt đời vẫn quấn tã xanh

Của Hạnh-Mai

Của buổi chiều chưa kịp vỡ

Ở nóc một cây khô

Tôi thắt cổ

Thắt cổ

Có dáng ai rất nhỏ

Dưới chân tôi như Hạnh-Mai

MỘT CHÙM BÔNG

Nắng nằm trên nóc nhà ga

Chim có kinh rơi giọt máu nhỏ

Bay về đâu bay về đâu tôi chiều nay

Chim có kinh suốt mùa thu ngủ

Tôi nằm trên nóc nhà ga

Tôi chụp bông nắng khô vỡ

Con chuồn chuồn

Tôi ngạt thở

Tôi nằm thu hiện nóc nhà ga

Chim bơi trong chùm bông nắng khô

Chiều đẻ tôi ngạt thở

TẶNG NỮ TU SĨ

Đừng người đừng khóc tiếng chim

Sớm thu hồng tạt cửa thiền bụi nâu

Chim kêu nhí nhách trong đầu

Thích Ca tượng nọ rụng đầu Giê Su

NĂM MẶT TRĂNG

I

Tôi huýt sáo một mình

Rắn hổ mang rắn hổ mang

Chiều đeo gông tử hình

Đồi thông trời rụng rất nhiều bông

Rất nhiều bông quá nhiều bông

Tôi huýt sáo liên miên

Chiều mưa ráng bóng cầu vòng

Tôi quỳ ngó mãi nước trong tim

Tôi huýt sáo một mình

Rắn hổ mang rắn hổ mang

Tôi leo lên đỉnh ráng cầu vồng

Tôi đái cho vũ trụ mù sương

II

Nhả nọc người

Tôi bay lên rừng sương thu

Dơi về cánh rất mỏng

Biển chìm tôi ngã đè

Tôi phán hãy có những mặt trời

Tôi nhận chìm thượng đế

Động máu tươi

Động chút máu tươi tôi trở về

Biển chìm tôi lượn mãi trong khuya

III

Mưa thều thào sắp chết

Mái nhà trắng xoá sọ người

Tôi chìm vào tôi giàn hoa giấy

Cỏ chạm vào tôi mây chạm tôi

IV

Đi giữa phố một mình

Giày da đen đau tim

Tôi hình như rất xám

Trời thả đầy vật buồn

Nhổ lông ra xỉa răng

Tôi hình như rất đỏ

Tôi hình như rất vàng

Cuộc đời là hình vuông

Dĩ nhiên vui dĩ nhiên

Có khi như hình tròn

Nhổ lông ra xỉa răng

Vũ trụ không hình thù

Nọc ai phun chiều thu

V

Chim đừng kêu chim đừng kêu

Trời đừng chiều trời đừng chiều

Không tôi không biết chết

Chưa tôi chưa ra đời

Một lần thôi cũng nhiều

THĂNG HOA

Nửa đêm xanh trăng nằm cuộn ngọc

Thi sĩ đọc thánh ca

Máu trườn trong óc người vô nghĩa

Tôi khạc hồn tôi ra hư vô

Đâm chết loài người tôi mất ngủ

Tôi ngậm đầu tôi trong hồn tôi

Đêm vỡ nanh dao ác quỷ

Tôi khạc hồn tôi ra hư vô

Không ai là thi sĩ

Không ai là thi sĩ

Đêm vỡ trăng nằm xác tôi ngậm ngọc

Nhân loại đeo tang đen

THỦ TIÊU NGƯỜI TÌNH

Nàng đóng đinh tôi trên thập tự

Chiều quỳ dưới đất khóc vô tư

Tôi xuống rút xương mình đẽo sáo

Tôi lại leo lên

Thập tự nhỏ

Nàng đến quăng cho tôi vật đen

Nàng rất gầy tôi thổi sáo

Mưa xiên thủng hồn nàng

Xác người điên xác người điên

Khóc nức nở

Cười tức thở

Tôi vẫn treo chân trên thập tự

Tôi nhìn mây trắng ngủ lang thang

Không còn gì nói nữa

-------------------

[Trang bìa trong:]

Nguyễn Tôn Nhan — Thơ — Thánh Ca Một, Mười Lăm

Bài. Bộ Lạc Mới In Một Chín Sáu Bảy. Bản Quyền Của

Tác Giả. Cấm Phiên Dịch Và Trích Đăng. Giá Từ Một

Đến Một Triệu Đồng Việt Nam

[Trang cuối:]

Tác Giả Vẽ Bìa Và Trình Bày

Avril 1967 Bộ Lạc Mới Xuất Bản

TẶNG RIVÉDA MARIA

[Trang bìa sau:]

Mặt trời rơi mãi trong vũ trụ, người thi nhân và đôi chân trên thinh không. Đôi chân hãy trở về cùng ta, ta muốn đến chỗ ngủ của kẻ thù ngạo mạn kia. Nhưng người thi nhân già nua thêm vì đôi chân chẳng hề di động, hắn buồn bã nhìn nhân loại đông lại dưới hố sâu.

Nhân loại bất động, bất động không phải chết, nhưng người thi nhân đã trở lại với hình ảnh đôi chân. Tốc độ ánh sáng của hình ảnh xoáy thành mũi nhọn ghim sâu vào óc hắn, nhưng óc hắn không tan thành từng mảnh vụn. Người thi nhân thấy hàng triệu mặt trời.

Nắng gió và màu sắc, cõi siêu hình rung động nhè nhẹ hay im lìm khủng khiếp. Người thi nhân kiêu ngạo phát ra ánh sáng làm động đậy vũ trụ.

Vũ trụ động đậy.

Tôi đến trong phút giây Mầu nhiệm dị kỳ, người thi nhân muôn đời cô đơn. Và không còn thơ.

Thơ chỉ là chỉ còn là tiếng nói vô hình không màu sác.

Không tiếng động thơ im lặng là vực thẳm.

_____________________________________________

Mùa đông 67 sẽ in Thánh Ca thứ hai nếu chưa chết hoặc chưa lang thang trên các tinh cầu khác.

 Nguon: http://tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=6912