Old Tinvan


Hồng nhan một nét ,- trời một cõi
Nhà ở đâu, ta ở nơi này


German literature is where I am
Trời ở đâu, nhan sắc của ta ở đó!

Nh
ân Valentine's Day, bèn đi thêm vài đường.

Sở dĩ Kiều Phong, bị bà vợ của Phó Bang Cái Bang, chơi cho đến nỗi thân tàn danh bại, chỉ là vì không chịu nhìn em 1 phát.
Em, lúc đó là Đệ Nhất Mỹ Nhân, trong Đêm Hoa Đăng, tại Chợ Hoa Nguyễn Huệ Xề Gòn.
Bất cứ người đàn ông nào, ghé Chợ Hoa, đều phải nhìn em 1 phát, đúng cái ý câu thơ, "Trời ở đâu, nhan sắc ta ở đó", hà hà!
Chỉ có KP là đếch thèm nhìn, vì mải vui với bạn văn, mê "tản mạn bên ly cà phe"!

Thơ của vị bằng hữu NTST này, với GCC, cũng tương tự.
Đọc loáng thoáng trên Gió O, thấy.... thường.

Thế là vị này ra đòn.
Hai đòn liền.

cầm tay hôn biết địa chỉ

Hôn tay xong ngàn thu sau
Chẳng bao giờ còn thấy nhau
Linh hồn em anh đã giữ
Đem đi đâu đi đâu
Đi đâu

Note: Bạn có thể sử dụng những gì mà Borges viết về Robert Frost, qua mấy bài thơ Tin Văn vừa giới thiệu, Làm quen với Đêm, Dừng ngựa bên rừng chiều tuyết phủ, Kinh Cầu..... cho bài thơ của vị nữ thi sĩ, phu nhân nhà thơ Khoa Hữu. Như cái tập sách Anh Văn vỡ lòng mà Gấu vớ được ở Trại Tị Nạn, lấy câu thơ của Frost làm nhan đề, Lời Hứa Để Giữ, Promises To Keep: GCC cũng lấy cụm từ đó làm cái entry cho mẩu viết này.
Mít chúng ta quả là có những lời hứa phải giữ.
GCC, dịch bài thơ tiếng Anh đầu tiên trong đời, của Frost, là cũng có ý đó.

"And miles to go before I sleep/ And miles to go before I sleep.

"And miles to go before I sleep/ And miles to go before I sleep." There we see that the same words have two different meanings. In the first of the last two verses, the words stand for miles and going and sleeping. And in the last line, sleep stands for death.

And that, I think, is the chief achievement of Frost. He could write poems that seem simple, but every time you read them you are delving deeper and finding many winding paths and many different senses. So Frost has given us a new idea of metaphor. He gives us metaphor in such a way that we take it as a simple, straightforward statement. And then you find that it is a metaphor. "And miles to go before I sleep/ And miles to go before I sleep." There we see that the same words have two different meanings. In the first of the last two verses, the words stand for miles and going and sleeping. And in the last line, sleep stands for death.
Borges

Và đó là thành tựu “lớn nhất, chủ, trùm...” [chief] của Frost. Ông có thể viết những bài thơ xem ra thì thật giản dị, nhưng mỗi lần chúng ta đọc, là mọi lần chúng ta đào bới sâu thêm, và tìm ra không biết bao nhiêu là lối đi, và nghĩa nghiếc khác nhau.
Và thế là thi sĩ đem tới cho chúng ta 1 ý nghĩa mới về ẩn dụ. Ông cho chúng ta ẩn dụ, theo cái cách mà chúng ta coi nó như là 1 phát biểu tự nhiên, giản dị, thẳng 1 lèo. Và thế rồi, bạn ngộ ra, đây là 1 ẩn dụ:

Cầm tay hôn 1 phát
Là biết được địa chỉ
Là đã ngàn thu sau!

Ông [Borges] đồng ý với…  Gấu, ẩn dụ không đơn giản, nhiều khi, tưởng là ẩn dụ, nhưng thực sự, là đốn ngộ, là mặc khải.


ĐÊM LỄ TÌNH NHÂN NGỒI NƠI GÓC SÂN TRƯỜNG

Không ai - không có ai nơi nầy
Chỉ có vầng trăng trên ngọn cây
Ngồi một lát cho ấm ghế đá
Một lát thôi lệ ấm bàn tay

Trời chưa nguôi trút ào cơn gió
Thổi muôn xưa về gặp lá vàng
Thổi rạp lá xanh - sừng sững cội
Thổi qua tóc rối chạm hồng nhan

Hồng nhan một nét ,- trời một cõi
Nghiệm đời mình sao ngó gốc cây
Giữa bao la gió còn ai gọi
Nhà ở đâu, -ta ở nơi nầy

Mái trường, cơn-mê-đời trú ẩn,
Tình ta, hồn cổ thụ chiêm bao
Thấy đời mình gan lì lặng lẽ
Bền bỉ xù xì đứng lớn lao

Lệ hạt tặng cây buồn gởi gió
Người-trăm-năm - bỗng nhớ bần thần

Những bước xuân xanh ngoài kia phố
Có buộc sợi tình quanh ngón chân .

nguyễn thùy song thanh


Note: Tình ta, hồn cổ thụ chiêm bao
Tuyệt!

Bất giác, nhớ thơ tù của ông anh, TTT, làm tặng bạn:


Mừng sinh nhật bạn
Th.T.

Chốc đã thấy mình sáu mươi bốn
Sống thế quả là có ghê gớm
Cớ sao hồn mộng vẫn chưa khuây?
Phải chăng giấc tình còn lẩm cẩm?
Một mai viễn khách ngó trời Tây
Lúc ấy tha hương ngộ bóng nhạn.
Tháng Chín gió thổi như chim như mây
Rong ruổi theo hương lạnh tản mạn
                                                  84.

Bài thơ của vị bằng hữu, còn nhiều câu quá đỗi thần sầu, Gấu lọc 1 câu, liền với mạch thơ TTT.

Mấy câu sau đây, quả đúng ý Borges, thơ là để trao cho thi sĩ.

Hồng nhan một nét ,- trời một cõi
Nhà ở đâu, ta ở nơi này

Quá bảnh! Quá hách xì xằng!

Lệ hạt tặng cây buồn gởi gió
Người-trăm-năm - bỗng nhớ bần thần

Có buộc sợi tình quanh ngón chân .
Có sợi tình buộc quanh ngón chân
theo GCC, cũng đặng!
Tks. Many Tks
NQT


Khi Thomas Mann từ Đức đến California, người ta hỏi ông về văn chương Đức, ông trả lời: "Văn chương Đức là nơi tôi đang ở (German literature is where I am).
Nếu một người Đức dám chấp nhận điều này, tôi cũng dám chấp nhận. Bây giờ tôi sửa soạn để chết tại đây. Cũng chẳng quan trọng chi chuyện đó. Vả chăng tôi cũng không biết chốn nào khá hơn. Mà nếu có biết, tôi cũng chưa kịp sửa soạn để đổi đời.
Brodsky:
Tôi hết còn tin vào nơi chốn ấy

Chỉ 1 câu thơ "hồng nhan 1 nét, trời 1 cõi", sợ còn bảnh hơn, cả Mann lẫn Brodsky!

German literature is where I am

Trời ở đâu, nhan sắc của ta ở đó!

Vị này, làm sao mà không đọc được, và làm sao mà không cảm được, những dòng thơ của Anna Akhmatova?
Bà cũng đã từng lặn lội trong bao nhiêu năm, thăm nuôi chồng, sĩ quan VNCH bị lũ Bắc Kít đem đi đầy tận mãi Cực Bắc Bắc Việt?
Chỉ mấy dòng thơ, đầy cao ngạo, cao sang, và rất ư là tâm sự, riêng tư:

Ngồi một lát cho ấm ghế đá
Một lát thôi lệ ấm bàn tay


Trời chưa nguôi trút ào cơn gió
Thổi muôn xưa về gặp lá vàng
Thổi rạp lá xanh - sừng sững cội
Thổi qua tóc rối chạm hồng nhan


Câu cuối, quá tuyệt!

Ui chao, khen quá, sợ, lại bị chửi, mi ít khen ai!


Nhưng hách nhất, phách lối nhất, thì phải là câu phán của chính Brodsky, về mình:

I was only too glad to be the handmaid of genius, and to be taken for granted.
Tớ thật khoái tỉ khi được coi là tên tà lọt của thiên tài, và được bảo đảm như vậy.


GCC sợ rằng, vị này cũng thừa sức để mà "khiêm tốn" về thơ của mình, như... Brodsky!

Đây cũng là ý của Anna Akhmatova, khi gặp nữ thần thi ca:



THE MUSE
When at night I await the beloved guest,
Life seems to hang by a thread. "What is youth?" I
demand
Of the room. "What is honor, freedom, the rest,
In the presence of her who holds the flute in her hand?"
But now she is here. Tossing aside her veil,
She considers me. "Are you the one who came
To Dante, who dictated the pages of Hell
To him?" I ask her. She replies, "I am." 
1924
Nữ Thần Thi Ca
Ðêm, ta đợi vị khách quí
Ðời như treo sợi chỉ
"Tuổi trẻ là cái chi chi"?",
Ta hỏi căn phòng
“Danh dự, tự do, cái còn lại,
Thì là cái gì, trước nàng, người cầm cây sáo ở trong tay? 
Nhưng bây giờ, nàng ở đây. Kéo cái mạng che mặt qua một bên,
nàng nhìn ta ra ý dò hỏi. “Bà có phải là người đọc từng trang Ðịa Ngục
cho Dante chép, phải không?” Ta hỏi nàng.
“Không phải ta, thì là ai?”



Valentine's Day 2017


*

The Incident of the Dead Face
                                      [1925]


"Please come see her. This is what's become of her. Oh, how she wanted to see you once more." The man's mother-in-law spoke as she hurriedly led him to the room. The people at his wife's bedside all looked toward him at the same time.
    "Please take a look at her." His wife's mother spoke again' as she started to remove the cloth covering his wife's face.
    Then he spoke suddenly, in spite of himself. "Just a moment. Could I see her alone? Could you leave me alone with her here in the room?"
    His words aroused sympathy in his wife's family. They quietly left, closing the sliding partition behind them.
    He removed the white cloth.
    His wife's face had stiffened into a pained expression in death. Her cheeks were hollow and her discolored teeth protruded from between her lips. The flesh of her eyelids was withered and clung to her eyeballs. An obvious tension had frozen the pain in her forehead.
    He sat still for a moment, staring down at this ugly dead face. Then, he placed his trembling hands on his wife's lips and tried to close her mouth. He forced her lips shut, but they fell open limply when he released his hands. He closed her mouth again. Again it opened. He did the same thing over and over, but the only result was that the hard lines around his wife's mouth began to soften.
    Then he felt a growing passion in his fingertips. He rubbed her forehead to try to relieve its look of grim anxiety. His palms grew hot.
    Once more he sat still, looking down at the new face.
    His wife's mother and younger sister came in. "You're probably tired from the train ride. Please have some lunch and take a rest. . . . Oh!" Tears suddenly trickled down the mother's cheeks. "The human spirit is a frightening thing. She couldn't die completely until you came back. It's so strange. All you did was take one look at her and her face became so relaxed.... It's all right. Now she's all right."
    His wife's younger sister, her eyes clear with an unearthly beauty, looked into his eyes, which were tinged with madness. Then she, too, burst into tears.
                                                                                                                                                                                               JMH [J.Martin Holman]
Note: Valentine's Day. Kèm với Thơ, Tin Văn đi vài đường truyện ngắn!

Câu chuyện về bộ mặt của người chết.


“Xin tới nhìn mặt nàng”. “Ôi chao nàng mới mong làm sao, được nhìn mặt chồng một lần chót”.
Bà mẹ vợ hối hả nói trong lúc dẫn người con rể vô căn phòng. Tất cả những người có mặt trong căn phòng, cùng lúc cùng nhìn về phía người mới bước vô.
“Hãy nhìn cô ta”, người mẹ vợ vừa nói vừa kéo tấm vải che mặt người chết.
Người chồng bất thình cất tiếng. “Xin chờ 1 chút. Xin cho phép tôi được ở một mình với cô ta”
Có sự thông cảm trong gia đình người vợ. Họ rời căn phòng và kéo cánh cửa phòng lại sau họ.
Người chồng lúc này bèn kéo tấm vải che mặt vợ.
Bộ mặt bà vợ bày ra nỗi đau của cái chết. Má trũng xuống, răng vêu khỏi lợi, mi mắt không 1 chút sinh khí, như dính chặt vào tròng mắt.
Rõ ràng là nỗi thống khổ của cái chết như đóng băng trên mặt người quá cố.
Người chồng cứ thế  ngồi 1 lúc, nhìn xuống mặt người vợ của mình ngày nào.
Rồi anh ta để những ngón tay run rẩy của mình lên môi vợ, cố tìm cách khép môi nàng lại.
Cặp môi cố cưỡng lại. Và anh chồng cố, cố, cố nữa.
Và cặp môi sau cùng đành mềm ra 1 tí.
Anh chồng cảm thấy 1 nỗi đam mê dần dần trồi lên, ở nơi những ngón tay của mình. Anh lấy tay lau trán, cố xoá nỗi xốn xang, và cảm thấy lòng bàn tay của mình nóng bỏng.
Và rồi anh chồng ngồi chết sững 1 lúc lâu, cứ thế nhìn xuống mặt vợ.
Bà mẹ vợ, cô em vợ trở vô phòng.
“Anh chắc còn mệt vì chuyến đi, xin ra ngoài nghỉ ngơi và sau đó dùng bữa… Ôi, coi kìa!”
Nước mắt tràn ra từ nơi mắt bà mẹ vợ.
“Ôi chao, đúng là tình vợ chồng mới lớn lao làm sao. Con bé không làm sao đi được cho tới lúc được nhìn thấy mặt chồng. Coi kìa, lúc này nó mới thanh thản thế nào!”
Cô em vợ, mặt toát ra 1 vẻ đẹp thánh thiện, nhìn ông anh rể, trong cái nhìn có tí man dại, và, bật lên khóc nức nở.
[GCC dịch]


Love Suicides
Written by Kawabata Yasunari
Translated by Gabriel Rasa

http://translation.rassaku.net/kawabata_lovesuicides.htm

A letter came from the husband who had despised her and abandoned her. Two years late, and from a faraway place.
(Don’t let the child bounce that rubber ball. That sound reaches me even here. That sound strikes my heart.)
She took the ball away from her nine-year-old daughter. Another letter came from her husband. The address was different from the one before.
(Don’t let the child wear shoes to school. That sound reaches me even here. That sound crushes my heart underfoot.)
Instead of shoes, she dressed her daughter in soft felt sandals. The little girl cried, and didn’t go to school at all. Another letter came from her husband. It was only a month after the second one, but in those words he seemed suddenly aged.
(Don’t let the child eat out of earthenware bowls. That sound reaches me even here. That sound shatters my heart.)
She fed her daughter from her own chopsticks, as though the girl were a child of three. Then she thought back to happier days when her daughter truly was a child of three and her husband was at her side.
Impulsively, the little girl went and took her own bowl from the china cabinet. The mother snatched it away and hurled it violently against the stones in the garden. Sound of her husband’s heart shattering. All at once she twisted her face and flung her own bowl after it. This sound, is it not her husband’s heart shattering? She heaved the dining room table into the garden. And this sound? She threw her whole body against the walls and beat them with her fists. Flinging herself like a spear through the sliding door, she tumbled out into the garden beyond. And this?
“Mama, mama, mama!”
Her daughter followed after her, crying, but she slapped the girl sharply on her cheek. Oh, hear this sound!
Like an echo of that sound, another letter came from her husband. From a new address, even further away than the ones before.
(Don’t make a single sound, either of you. Stop the clocks in the house. Don’t open or close the doors. Don’t even breathe.)
“Either of you, either of you, either of you!”
Tears fell in large drops as she whispered that—and then all was silent. Not a sound, not the faintest noise, not ever again. The mother and her daughter were dead, after all.
And curiously, her husband was dead alongside them.



Nàng nhận được một lá thư từ người chồng đã chán ghét mình và bỏ nhà ra đi. Thư ấy gửi từ một miền xa, bẵng đi một dạo cũng tới hai năm.
-Đừng cho con chơi với mấy quả bóng cao su! Ở đây mà còn nghe tiếng động vọng tới. Tiếng đó như nhói vào tim tôi.
Nàng bèn giằng lấy quả bóng từ trong tay đứa con gái mới lên chín.
Lá thư của người chồng lại đến.Địa chỉ người gửi đề trên phong bì khác với lần trước.
(-Đừng cho đứa nhỏ đi ủng tới trường! Ở đây mà còn nghe tiếng chân vọng tới. Tiếng ủng nó đi như dẫm lên tim tôi).
Nàng bèn cho thay đôi ủng của cô con gái ấy bằng đôi dép cỏ đi êm ái hơn. Thế nhưng đứa bé khóc và hết chịu đi học.
Thêm lần nữa, thư người chồng lại đến, sau lá thứ hai độ một tháng. Nàng có cảm tưởng chữ viết trong thư chợt già đi hẳn. (Đừng cho con ăn cơm bằng bát sành! Ở đây mà còn nghe tiếng nó vọng tới. Tiếng đó như phá vỡ tim tôi.)
Nàng mới lấy đũa mình gắp cơm đút cho con như thể nó mới lên ba. Và nàng nhớ lại cảnh hồi đứa con gái mới lên ba, người chồng vui vẻ đứng bên cạnh hai mẹ con.
Con bé con tự tiện lấy cái bát sành của nó từ trong chạn bát mang tới. Nàng bèn giật lấy bát và giận dữ ném lên phiến đá ngoài vườn. Có tiếng trái tim của người chồng vỡ tan. Bỗng nhiên nàng quắc mắt, lông mày dựng ngược, rồi nàng ném cả cái bát của mình ra luôn. Không biết tiếng động vừa gây ra có phải là tiếng động đã làm vỡ trái tim người chồng hay không? Nàng bèn ném tung cả mâm bàn ra ngoài vườn. Hay là vì tiếng động này ? Nàng tông người thật mạnh vào tường và đưa nắm tay đấm lên tường liên hồi. Thân hình nàng mới đó còn vướng như một mũi giáo lên cánh cửa giấy chắn gian buồng, thế mà đã lọt qua bên kia và đổ gập xuống không biết lúc nào. Còn cái tiếng này thì sao?
-Mẹ ơi, mẹ ơi! mẹ ơi!
Nàng đưa tay tát bốp vào mặt đứa con gái vừa khóc vừa chạy đến bên mẹ. Nghe cái tiếng này đi nào!
Giống như âm hưởng tiếng động ấy vọng về, một lá thư khác của người chồng lại đến.Lần này nó mang dấu bưu điện nơi gửi, một vùng đất mới và xa xôi.
"Mấy người tuyệt đối đừng gây thêm một tiếng động nào nữa Đừng đóng hay mở mấy cánh cửa giấy ngăn buồng. Đừng thở nữa. Và cũng đừng cho đồng hồ trong nhà mấy người tích tắc!"
-Mấy người! mấy người! cứ gọi là mấy người!
Nàng thì thào và để mặc nước mắt chảy xuống ràn rụa. Thế rồi nàng không làm bất cứ cái gì để phát ra một tiếng động nào nữa.
Vĩnh viễn không còn một tiếng động vo ve.Tóm lại, hai mẹ con nàng đã chết.
Thế rồi, một điều hết sức kỳ lạ đã xảy ra: người chồng của nàng cũng thấy nằm chết trên gối bên cạnh họ.
    (Dịch xong ngày 28/02/2009)


http://chimviet.free.fr/vannhat/namtran/nntd074/nntd074_mucluc.htm



Tearing and Mending
(the first three minutes and seven seconds of
"Hiroshima Mon Amour")
After rewind and replay it's still unclear
how the burned skin of the embrace

flinches into intimacy, into focus,
then changes into dust, then rain;

the tenderness of love's erotesis,
the way her fingers press into the soft

of his back, into its folds and the otherness
of its give asking questions she can never

forget. He answers back, his body ablaze
with remembered dawns, each movement

of his mouth cracked with the fricative
of war; their torn hearts hiding the memory
of shadow and stone, transfigured

into rain, then dust, then flesh and bone.
Rachel Boast

The Griffin Poetry Prize Anthology 2014

& *


Số cũ, có Simic. Số mới, có mấy bài thật là thần sầu. Câu thơ, bìa sau, của Seamus Heanley, cũng tuyệt & lạ: Thơ là ngôn ngữ trên quỹ đạo, Poetry is language in orbit.
The Griffin Poetry Prize, của Canada, được coi là 1 trong những giải thưởng thơ bảnh nhất trên thế giới. Quả thế thực.
Bèn chứng tỏ, bằng 1 bài thơ của 1 em Tẫu, kèm lời giới thiệu của 1 em mũi lõ.


WANG XIAONI
ELEANOR GOODMAN

Something Crosses My Mind

What is so attractive about Wang Xiaoni's poems as translated into English by Eleanor Goodman is her quiet, loving, meditative distance to the mostly anonymous and lonely heroes she clearly knows well. And her attitude to time, which she keeps dragging out of its anchored localities (and barely marked history) to extend and connect, or fuse with specific spaces that she also enlarges in size and scope. Moments prolong into a century or a life, imaginary beasts meld with real animals, description becomes an act of meditation. In a few lines, a village can take on the dimension of a vast landscape - and yet still remain that particular village. And while Xiaoni's characters may not speak, they seem to have a real insight into our experience and lives. In a way nothing much happens in her magic lyricism: the wind blows, the ocean rises, people work or move from one place to another, or wait, or just leave some place, and they have souls (which behave like shadows). Reading her, I found myself repeating Auden's phrase ''About suffering they were never wrong, / The old Masters." Wang Xiaoni is a terrific contemporary poet gracefully extending the great classical Chinese tradition.


Seeing the Ocean from a Night Flight

Everything becomes small
only the ocean makes the night's leather clothes
open up the further out it spreads.

Flying north
to the right is Tianjin
to the left is Beijing
two clusters of moths flinging themselves at fire.

Then the East China Sea suddenly moves
the wind brings silver bits that can't be more shattered
and many thick wrinkles whip up

I see the face of the ocean
I see the aged seashore
trembling and hugging the world too tightly.

I have seen death
but never seen death come back to life like that.

http://www.griffinpoetryprize.com/awards-and-poets/shortlists/2014-shortlist/

Comments

Popular posts from this blog

30.4.2015

Nguyễn Ngọc Tư